Agape danışmanlık merkezi
AnasayfaSite içi arama

Psikolojik Danışmanlık

Çocuk Danışmanlığı

Otizm Nedir? Belirtileri Nelerdir?


Otizm veya yaygın gelişimsel bozukluk, gelişimin pek çok alanının ciddi bir şekilde bozulduğu ve dolayısıyla da çocuğun özellikle karşılıklı etkileşim, ilişki kurma ve iletişim becerilerinin oldukça olumsuz etkilendiği bir bozukluktur. Kısaca ilişki problemi de denebilir.

Çocukların normal gelişim süreci içerisinde toplumsal etkileşimi, iletişimi ve sosyal becerileri gelişir.  İletişim ve etkileşim sosyal hayatın ve bireyin çevre ile uyumunda gerekli olduğu gibi çocuğun normal zeka gelişimi ve psikomotor gelişimi içinde gerekli ve önemlidir.

Otizm, bazı çocukların hayatı diğer çocuklardan daha farklı algılamasına neden olur ve bu farklılık çocukların dış dünya ve diğer bireylerle iletişimini zorlaştırır. Bu nedenle otistik çocuğun normal çocuklardan daha çok desteğe ihtiyacı vardır.

Otizm veya Yaygın Gelişimsel Bozukluğun Sebebi Nedir?

Otizm veya YGB (yaygın gelişimsel bozukluk) halen uzmanlar tarafından araştırılmakta olan ve nedeni tam olarak tespit edilememiş bir problemdir. Fakat bu güne değin yapılan araştırmalar gösteriyor ki;

  • genetik faktörler, (Ailede bu tip veya benzer sorunlar yaşayan, yaşamış başkalarının olup olmadığı )
  • hamileliğin fizyolojik ve psikolojik olarak nasıl geçtiği,
  • doğumda herhangi bir komplikasyon olup olmadığının bilinmesi önemlidir.

Tabii tüm bu faktörler her çocuk için ne kadar riskli ise otistik veya YGB tanısı konulmuş çocuklar için de aynı ölçüde risklidir.

Bunların yanı sıra, bu tip sorunu olan çocukların EEG'leri incelendiğinde beyinlerinde normal çocuklara nazaran farlılık olduğu da söylenmektedir. Özellikle de farklı uyaranların algılanıp isimlendirildiği beyin bölgesinde ve daha çok sosyal ilişkilerimizi düzenleyen bölümde bazı fonksiyonel bozukluklar olduğu savunulmaktadır. Yanı sıra, vücudumuzda salgılanan kimyasal maddelerin bu tip sorunu olan çocuklarda daha farklı salgılandığı, bazı dengesizlikler olduğu savunulmaktadır. Tabii, bu sayılabilecek etkenlerin hepsi halen araştırılmaktadır ve otizme sadece bu etkendir demek şu an çok da mümkün görünmemektedir.

Otistik Bulgular Ne Zaman Ortaya Çıkar ve Görülme Sıklığı Nedir?

Genelde ilk 30 ayda bir çocuğun bedenini tanıması, uzuvlardan biri sorulduğunda (gözün nerede?) doğru cevabı vermesi beklenir. Aynı zamanda bu yaşlarda çocuklar yavaş yavaş bazı işleri kendi başlarına yapmaya ve yaptıkları işi gösterip "ben yaptım" demeye başlarlar. Oysa otizm ve YGB tanısı konulmuş bu yaş dilimindeki çocuklar ise vücut imajını oluşturamazlar ve uzun süre kendilerini annelerinin bir parçası hissettiklerinden kendilerini ayrı bir birey olarak görmeleri de daha geç oluşur.

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, her 1000 kişide 4-5 kişide bu bozukluğa rastlanıyor. Erkeklerde kızlardan dört kat fazla görülmektedir.

Otistik veya Yaygın Gelişimsel Bozukluğu Olan Çocuk Nasıl Fark Edilir?

  1. Karşılıklı sosyal ilişki kurma becerilerinde ciddi bir bozukluk vardır.
    • Göz teması kurmazlar,
    • Sosyal ortamlarda kendilerini gruptan izole etmeyi tercih ederler
    • Yaşının gelişimine uygun arkadaşlık ilişkisi kurmakta güçlük çekerler.
    • Mutsuz - stresli olduklarında, bir yerleri acıdığında kendilerini avutmaları ve ilgi göstermeleri için diğer insanlara başvurmazlar ve istekte bulunmazlar.
    • Diğer insanların duygu durumlarını anlamakta güçlük çekerler.
    • İnsanların ilgisini çekmek için uğraşmazlar.
    • Bir şey istediklerinde genelde parmak ile göstermezler, bu isteklerini ifade edici sesler çıkarmazlar.
    • Tensel temastan genelde hoşlanmazlar, insanlarla aralarında hep bir mesafe vardır.
    • Anne ve babaya, özellikle de anneye bağlılık davranışları çok değişken olabilir.
       
  2. İletişim becerilerinde ciddi bir bozukluk vardır;
    • Konuşmanın hiç olmaması veya konuşmada gecikme çok önemli bir belirtidir.
    • Konuşmanın var olduğu durumlarda da karşılıklı konuşmayı başlatma ve devam ettirmede belirgin güçlükler yaşarlar.
    • Otistiklerde konuşmanın belli bir melodisi yoktur, donuk ve monoton bir ses tonu vardır.
    • Ekolali dediğimiz tekrarlı konuşma vardır.
    • Cümle yapıları kurallı değildir.
    • Taklit genelde yoktur veya çok azdır.
       
  3. Davranışları, ilgileri ve aktiviteleri oldukça kısıtlı, tekrarlı ve stereotipiktir.
    • Stereotipik, tekrarlı hareketleri vardır. (Örneğin; el çırpma, el, kol sallama vb.)
    • Takıntılı olarak yaptıkları davranışlar vardır.
    • Oyuncaklar her çocuk gibi onların da ilgilerini çeker fakat, oyuncaklarla fonksiyonlarına uygun bir şekilde oynamazlar.
    • Anlam veremediğimiz garip nesnelere spesifik bir bağlılıkları olabilir.
    • Belirgin korkuları olabilir, örneğin; elektrik süpürgesinin sesi onları çok rahatsız edebilir veya genel olarak da bir huzursuzluk bir süre devam eder.
    • Yeni rutinlere, yeni bir mekana, veya yeni faaliyetlere geçiş yapmakta çok zorlanırlar.
    • Ağrıya belirgin şekilde duyarsızlardır.
    • Tehlikelerden korkmazlar

Tedavisi Var Mıdır?

Otizm ve YGB'un tedavisinde aslında pek çok yaklaşım kullanılmaktadır. Örneğin; ilaç tedavisi, eğitim, müzik terapisi, sanat ağırlıklı terapi, vitamin tedavisi gibi. Bunların arasında en çok tercih edilen ve geçerli olan iki yaklaşım vardır. Bunlar, medikal yaklaşım ve eğitim. Her ikisi için de erken teşhis - tedavi ve eğitim çok önemlidir. Medikal yaklaşım yani ilaç tedavisine çocukta otizmin ve YGB'un yanısıra yoğun dikkat problemi, aşırı hareket ve kendine zarar verme davranışı da görülürse başvurulur. Otizm ve YGB tanısı konulmuş çocuklar düzenli ve sistemli bir şekilde eğitim alırlarsa mutlaka faydasını görürler. Eğitim sayesinde konuşma öncesi iletişim biçimlerini, göz teması kurmayı, temel kavramları, neden - sonuç ilişkisini, komut almayı, isteklerini ifade etmek için daha çok çaba harcamayı, beklemeyi ve değişikliklere tolerans göstermeyi öğrenirler.

Tabii şunu da unutmamak gerekir ki, bu tip bir problemi kökten yok etmek biraz zordur. Büyük bir olasılıkla bu çocuklar yaşamları boyunca bir desteğe ihtiyaç duyacaklar. Okul çağlarında çok daha az sosyal, içine kapanık, arkadaş ilişkilerinde zorlanan, okulda sözel derslerle ilgili sorunu olabilen bireyler olabilirler. Kısaca ömür boyu desteğe ihtiyaçları olacaktır, destek problemlerinin derecesine göre az ya da çok olabilir. Yetişkinlik dönemlerinde daha iyi durumda olanlar bir işte çalışıp para kazanabilirler. Tabii, yapacakları iş yetenekleri ile de örtüşmelidir. Örneğin, çizimi çok iyi olan bir otistik bilgisayar destekli mimari çizimler yapabilir veya sıra - düzen takıntısı olan ve rakamlara ilgisi olan biri de kütüphanede kitapları raflara sırasına göre dizme işinde çalışabilir. Destek ile tarlada pamuk toplayabilir. Üretim bandında, montajda çalışabilir. İlgi alanına göre hesap işlerinde çalışabilirler.

Kısaca bu çocuklar küçüklüklerinden itibaren iyi yönlendirildikleri taktirde yetenekleri doğrultusunda ileride yapabilecekleri işleri de saptamak daha kolay olacaktır.

Meryem İNTAŞ - Pedagog
AGAPE Danışmanlık Merkezi

Geri Dön
İçeriği Paylaş

Makaleler

Agape danışmanlık merkezi
mavera interaktif